طلبگی تا اجتهاد

بسم الله الرحمن الرحیم

حوزه/ بهترین مسیر برای پیوند علم و دین همین مدرسه علمیه معصومیه است که طلاب آن تجربه حضور در دانشگاه را نیز داشته اند؛ در اینجا افرادی هستند که عمر و جوانی خود را در دانشگاه و حوزه گذرانده اند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا در ویژه برنامه بزرگداشت روز حوزه و دانشگاه در مدرسه علمیه معصومیه قم که با حضور طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد کشور برگزار شد، با اشاره به اینکه مهمترین مسئله در فهم وحدت است گفت: باید به این مسئله پرداخت که این دوپارگی چرا اتفاق افتاده است.

وی اظهار داشت: غربی ها با اینکه این قضیه برایشان مسئله خاصی نیست؛ اما به دنبال فهم چرایی این دو پارگی و ترمیم این شکاف هستند اما این جریان برای ما از مسائل اصلی است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه علم مدرن برای ما خصوصا در سطوح عالی کاملا وابسته به غرب است، ابراز داشت: در آلمان یا فرانسه، فلسفه شان با علم و تکنولوژی و اجتماع و نحوه زندگی مردم شان آمیخته است و حوزه های تربیتی شان هم کاملا وابسته به مسائل روز جامعه شان می باشد.

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان ساخت: در کشور ما در یک دانشکده در یک طبقه، درب هر اتاقی را که باز کنید هر استادی در حال تدریس نظریات یک گوشه از جهان مدرن است؛ در برابر این اتفاق ما باید یک انسجام درونی در مقابل این فلسفه ها داشته باشیم و بعد به بررسی نظریات آنها بپردازیم.

* علم در دهه های مختلف معنای متفاوتی دارد

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با اشاره به اینکه در دهه های مختلف، معنای علم متفاوت می شود، افرود: معنای عقل هم ذیل همین مسئله تفاوت پیدا می کند؛ طلاب وقتی به خود و به دانشجویان نگاه می کنند، می گویند خب ما که دورس حوزوی می خوانیم و دانشجویان هم که مشغول تحصیل فیزیک یا مهندسی هستند؛ اما این نگاه در غرب وجود ندارد؛ آنها اصلا علوم دینی را علم نمی دانند؛ آنها علوم را یا طبیعی می دانند و یا اجتماعی‌؛ علوم طبیعی یا پایه است و یا مهندسی است؛ این تقسیم بندی ها نیز مبتنی بر نگاه جدیدی است که به علوم وجود دارد.

وی افزود: ما بلافاصله می گوییم علم، علم است اما نظام مدرن علم این نگاه را یک دیدگاه تاریخی می داند و در اینجا اولین سوال این است که علم چیست و عقل چیست.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در وحدت حوزه و دانشگاه در اولین قدم ما باید خود و هویت مان را به خوبی شناخته و بعد روی وحدت هویت ها گفتگو کنیم.

وی افزود: شیخ صدوق در علل الشرایع روایتی نقل می کند که از پیامبر اکرم(ص) سوال شد که عقل چگونه خلق شده است که ایشان فرمودند: عقل فرشته ای است که رئوسی به عدد خلایق دارد و آنچه بوده و آنچه می آید در آن رأسی دارد و این رئوس متفاوت اند؛ اسم هر انسانی بر سر او در این فرشته نگاشته شده و پرده ای بر روی او انداخته شده است؛ این پرده از او برگرفته نمی شود تا وقتی که بلوغ عقلی حاصل شود.

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا گفت: آن عقلی که در همه جهان بسط یافته و در انسان ظاهر می شود نوری است که انسان بواسطه آن خوبی ها و بدی ها را در می یابد؛ این عقل در جهان مدرن در اولین مرحله آن جوهر خود را از دست داده و آن جنبه شهودی خود را نیز از دست می دهد و مختص در تجربه می شود.

وی افزود: این عقل وقتی عقبه الهی خود را از دست داد دیگر جهان را نمی شناسد بلکه خودش عالم را صورت می دهد؛ دیگر این امر متعالی، شبه متعالی و امری ثابت می شود و این سایه کانت است که از پس این جریان سنگینی می کند‌.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: لذا ارزش ها و متافیزیک غیر علمی می شود و در حاشیه اراده انسان ها قرار می گیرد و مفاهیم عقلی تبدیل به فرهنگ شده و این عقل است که ابزار زندگی است و مثلا مارکس می گوید قبلا فلاسفه فکر می کردند جهان را می شناسند اما ما میخواهیم جهان را تغییر دهیم.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: تا نیمه اول قرن بیستم هم برای علم یک هویتی قائل بودند که تا حدودی مشترک بود اما امروز علم را منطقه ای و جغرافیایی بررسی می کنند؛ لذا این مفاهیم متدولوژی جدید خود را می آورند؛ البته یک دانشجوی انقلابی که به دنبال علم و دین است، فکر می کند بین این دو جمع کرده است اما توجه ندارد که مبنای او از اول دبستان کاملا با مبنای دینی متفاوت است.

* طلاب ساده اندیشانه به معنای علم نگاه نکنند

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا گفت: طلاب نباید ساده اندیشانه به معنای علم نگاه کرده و فکر نکنند در دانشگاه هم مباحث علمی همانند دانشگاه مطرح و دیده می شود؛ بر روی علم مدرن نمی توان درها را بست؛ اصلا دری نمانده که بسته شود و جامعه حوزوی و دانشگاهی ما باید با این واقعیت آشنا باشند که دیدگاه به علم در جریان مدرنیسم بسیار تفاوت پیدا کرده است.

وی در رابطه با جایگاه مدرسه معصومیه نیز گفت: بهترین مسیر برای پیوند علم و دین همین مدرسه علمیه معصومیه است که طلاب آن تجربه حضور در دانشگاه را نیز داشته اند؛ در اینجا افرادی هستند که عمر و جوانی خود را در دانشگاه و حوزه گذرانده اند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: این طلاب باید خلأی را که نه حوزه و نه دانشگاه نمی توانند برای حل آن کاری کنند، به سر منزل مقصود برسانند و با یک برنامه ده ساله آینده را با وحدت حوزه و دانشگاه رقم بزنند.