طلبگی تا اجتهاد

بسم الله الرحمن الرحیم

در این مطلب، مبحث تنوین و انواع آن، که توسط دوست عزیز، آقای محمدحسن خوش‌خو تهیه و تنظیم شده است، خدمت شما دوستان تقدیم میگردد.

دریافت

تنوین:
آن عبارتست از نونی که در تلفّظ بیاید ولى در کتابت نوشته نشود
انواع تنوین:
 

1.تنوین تمکین:
 

99% تنوین ها را شامل می شود
الاسمُ المعربُ المنصرفُ الخالی من «ال» و «الاضافهِ» حقُّهُ التنوین التمکین
رجالاً، کتابٌ، قاضٍ (چون منصرف و معرب است در تمکین جای می گیرد)، مسلماتٌ ٍ
الْحِلْمُ غِطاءٌ ساتِرٌ وَالْعَقْلُ حِسامٌ قاطِع‏ 
 

2.تنکیر:
 

2 دسته تنوین تنکیر می گیرند:
الف) صهٍ، مهٍ، ایهٍ، اُفٍّ
ب) بعضی از اسم های مبنی مثل: جاءَ سیبویهِ و سیبویهٍ آخَرَ
 

3.عوض:
 

3 دسته اند:
الف) عوض از حرف:
مثل: جوارٍ و غواشی ( یاء حذف می شود و تنوین جای آن را می گیرد)
هادٍ لِاهْلِ السَّماء وَهادٍ لِاهْلِ الْارْض
ب) عوض از کلمه: تنوینی است که اسم دائم الاضافه به خود می گیرد.
کلٌّ که کلُّهم بوده است 
ج) عوض از جمله: تنوینی است که اسم دائم الاضافه به جمله می گیرد.
مثل: یومئذٍ ( یوم + اذ ) و حینئذٍ  یعنی:
(یوم اذ کان کذا) و (حین اذ کان کذا)
یَأتی عَلَى النّاسِ زَمانٌ لایَبْقى فیهم مِنَ الْقُرْآن الّا رَسْمُهُ وَمِنَ الاسْلامِ الّا اسْمُهُ وَمَساجِدُهُمْ یَوْمَئِذٍ عامِرَهٌ مِنَ البِناء، خرابٌ مِنَ الهدى، سُکّانُها وَعُمّارُها شَرُّ اهْل الارض‏
انَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ خَلَقَنا مِن علّییّن وَخَلَقَ مُحِبّینا مِنْ دُوْنِ ما خَلَقَنا مِنْهُ وَخَلَقَ عَدُوَّنا مِنْ سِجّین وَخَلَقَ مُحِبیّهم مِمّا خَلَقَهُمْ مِنْهُ فَلِذلِکَ یَهْویْ کُلٌّ (کلّ واحدٍ ) الى کُل‏
 
4.مقابله:
 

چون در مسلمون نون ، نون عوض تنوین است مسلماتٌ ٍ هم در مقابل نون در در مسلمون است.
 

5.شعری:
 

 برای درست کردن وزن شعر می آید
•    ویژگی هایی که یک اسم می خواهد تا تنوین نگیرد:
1.    «ال» دار باشد
2.    غیر منصرف باشد
3.    مبنی
4.    مضاف