طلبگی تا اجتهاد

بسم الله الرحمن الرحیم

به حول و قوه الهی، امروز اولین جلسه از سلسله جلسات الگوی پیشرفت اسلامی، به همت بسیج مدرسه علمیه معصومیه، در این مدرسه برگزار گردید.

حجت الاسلام صرامی، دبیر شورای راهبردی فقه نظام، در این جلسه به تبیین روش شناسی اسلامی سازی علوم انسانی پرداختند که در ادامه میتوانید خلاصه مطالبی که در این جلسه مطرح شد را به همراه فایل صوتی و گزارش تصویری این جلسه، مشاهده نمایید.

حجت الاسلام صرامی:

• ما در مباحث خود، لزوم حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی را به عنوان پیش فرض گرفته و درباره نحوه و چگونگی انجام این حرکت، بحث میکنیم.
• الزامات ساختن تمدن نوین اسلامی را میتوان در سه دسته، محتوا، برنامه و ساختار گنجاند.
• به علت وجود ارتباط تنگاتنگ و عمیق میان نظام سازی اسلامی و علوم انسانی اسلامی، مهمترین سرفصلِ مباحث، توجه به مسئله‌ی اسلامی سازی علوم انسانی است.
• غفلت از این مسئله موجب غفلت از جنگ نرم پنهان خواهد. شاهد این مدعا بیانات رهبر معظم انقلاب در فتنه 88 است. جایی که ایشان ریشه این فتنه را در علوم انسانی غربی بیان داشت.(نیازمند منبع)
• سؤال اساسی بعدی این است که آیا روشی اسلامی سازی این علوم که میخواهیم با آنها، تمدن اسلامی را بنا کنیم، دارای ضابطه و قانونی میباشد یا خیر؟
• البته بعضی از اساس منکر وجود علوم انسانی اسلامی هستند، بنابراین صحبت‌های ما -البته بعد از نقد و رد ادعاهای منکرین- ناظر به جریان‌های فعال در حوزه اسلامی سازی علوم انسانی است.
• اصلِ گام نهادن در مسیر اسلامی سازی علوم، کار جدیدی نیست. تاریخچه این رویکرد به زمان مرحوم آیت الله شاه آبادی بازمیگردد که در آثار خود، اقتصاد اسلامی را گنجانده است و بعد از او نیز افراد بسیاری در این عرصه تلاش کرده‌اند. بنابراین مسئله اصلی، نحوه و کیفیت اسلامی سازی علوم اسلامی است.
• مشکلی که هم اکنون با آن مواجه هستیم این است که مشاهده میکنیم بعضی از دوستان بدون تجهیز خود به لوازم این عرصه، پای در میدان نهاده و اتفاقا، به علت عطش و نیازی که در دستگاه‌های دولتی وجود دارد، مورد استقبال نیز واقع شده‌اند.
• نکته اساسی در اسلامی دانستن این علوم شیوه اسلامی کردن آن است و در این عرصه مهمترین نکته، حجیت مطالبی است که ما آنها را به اسلام منتسب میکنیم.
• سؤال ما این است که آیا نظر اسلام را میتوان از راهی غیر از وحی، کشف کرد؟ پاسخ این است که خیر.
• بنابراین در گام بعدی باید راجع به متد و روش کشف وحی بحث کنیم. به این منظور لازم است دو کار انجام گیرد:

1. 1. تشخیص وحی از غیر وحی
   2. درک مفاد و محتوای وحی

• کسی که در این عرصه گام مینهد باید در هر دو عرصه مجتهد باشد و به صورت تقلیدی نمیتوان کار کرد.
• خطابات امام صادق علیه السلام، در مورد کسانی که برداشت خود را به دین منتسب میکردند، مخصوص انها نیست بلکه هر کس به روش ایشان عمل کند، همانند انها بوده و لعن‌ها امام متوجه او خواهد بود.
• به عقیده شهید صدر، دو نگاه در تولید علوم اسلامی وجود دارد:

1. 1. ابداع
   2. کشف

• کسانی که معتقد به رویکرد اول هستند میگویند باید رأس هرم را -که متشکل از مبانی نظری است- ساخته و به مرور این رأس را به تمام شؤون اجتماعی ترجمه کرد. مشکل این دسته این است که در حجیت مباحث خود دچار مشکل میشوند.
• اما قائلین به روش دوم(کشف) همچون مرحوم شهید صدر ره حضرت ایت الله سید کاظم حائری و حضرت ایت الله اراکی دام ظلهما و دیگر فقهای حوزه فقه نظام ، فارغ از مباحث کلان، خود را ملتزم به تک تک گزاره هایی که حجیت آنها با اسلام قطعی است، میکنند. به این معنا که در عین التزام و تنقیح مبانی به استباط فروعات پرداخته و از دل این فروعات قواعد کلی و عمومات را استخراج می‌نمایند.

ردیف	موضوع	دریافت
1	جلسه اول از سلسله جلسات الگوی پیشرفت اسلامی، حجت الاسلام صرامی	دریافت
2	پرسش و پاسخ	دریافت